Η εναρμόνιση της Κύπρου με την κοινοτική οδηγία για την εφαρμογή εταιρικού συντελεστή 15% σε εταιρείες με κύκλο εργασιών πέραν των 750 εκατ. ευρώ προκαλεί έντονο προβληματισμό σε επιχειρηματικούς φορείς -μεταξύ των οποίων OEB, CIBA, Ναυτιλιακό Επιμελητήριο, ΣΕΛΚ, Δικηγορικός Σύλλογος- για τις επιπτώσεις που θα έχει στην Κύπρο και ειδικότερα αν θα προκαλέσει έξοδο εταιρειών. Οι φορείς αναγνωρίζουν ότι η οδηγία πρέπει να περάσει στο εθνικό δίκαιο, αλλά ζητούν από την κυβέρνηση να αναλάβει πρωτοβουλία σε επίπεδο ΕΕ ώστε οι νέοι κανόνες να μην εφαρμοστούν από τα 27 κράτη μέλη της Ένωσης μέχρι να υπάρξει ανάλογη ανταπόκριση από τις υπόλοιπες μεγάλες φορολογικές επικράτειες, μεταξύ των οποίων οι ΗΠΑ και Κίνα. Μάλιστα ο πρόεδρος των Κογκρέσου των ΗΠΑ ενημέρωσε τον ΟΟΣΑ όταν δεν θα κυρώσει τη συμφωνία και απείλησε με οικονομικές κυρώσεις όσες χώρες την εφαρμόσουν σε βάρος αμερικανικών συμφερόντων.
Εγείρονται δύο ζητήματα:
α) Παρά τον αρχικό ενθουσιασμό τον Οκτώβριο του 2021 για την κατάληξη σε επίπεδο κρατών μελών του ΟΟΣΑ/G20 σε μια συμφωνία μεταρρύθμισης των διεθνών κανόνων για τη φορολόγηση των κερδών των πολυεθνικών επιχειρήσεων, ο βαθμός κύρωσης είναι μικρός. Από τις χώρες του G20 η συμφωνία έχει κυρωθεί από 11 χώρες.
β) Επηρεάζεται η ανταγωνιστικότητα της Κύπρου ως διεθνές επιχειρηματικό κέντρο, όταν τρίτες χώρες δεν θα εφαρμόζουν τον ελάχιστο φορολογικό συντελεστή 15%. Αν και η αρχική εκτίμηση ήταν ότι επηρεάζεται ένας μικρός αριθμός εταιρειών, η ανάλυση της μεθοδολογίας εφαρμογής της ρύθμισης ανεβάζει τον αριθμό των επηρεαζόμενων επιχειρήσεων στις 1.900. Ανάμεσά τους και ναυτιλιακές. Για τη ναυτιλία ισχύει στην Ευρώπη ένα ειδικό φορολογικό σύστημα (φόρος χωρητικότητας) και με τη ρύθμιση για φόρο 15% εισάγεται έμεσα ένα νέο φορολογικό καθεστώς. Η οδηγία εξαιρεί μέρος των ναυτιλιακών εργασιών.
Η Κύπρος δεν έχει μεταφέρει την οδηγία του συμβουλίου σχετικά με την εξασφάλιση παγκόσμιου ελάχιστου επιπέδου φορολογίας των ομίλων πολυεθνικών επιχειρήσεων και των εγχώριων ομίλων μεγάλης κλίμακας στην Ένωση στο εθνικό δίκαιο και έχει παραπεμφθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.
Το σχετικό εναρμονιστικό νομοσχέδιο βρίσκεται στην κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών, όπου και έχουν εκφραστεί έντονες ανησυχίες. Είναι κατανοητό ότι η μη συμμόρφωση με την εναρμόνιση δεν αποτελεί επιλογή. Ωστόσο, όπως αναφέραμε, η υλοποίηση της παγκόσμιας φορολογικής συμφωνίας σε επίπεδο ΟΟΣΑ/G20 έχει κατεβάσει ρυθμό με τις ΗΠΑ και ειδικότερα το νομοθετικό σώμα, να κάνει γνωστό ότι δεν θα εφαρμόσει τη συμφωνία για εταιρικό φορολογικό συντελεστή 15%.
Ο γενικός διευθυντής της ΟΕΒ Μιχάλης Αντωνίου ανέφερε στον «Π» ότι θα ήταν σοφότερο να εφαρμοστεί ο ελάχιστος φορολογικός συντελεστής 15% όταν θα έχουν προχωρήσει στην υιοθέτησή του όλες οι χώρες του G20. Υπέρ της εισαγωγής μιας ρήτρας backstop τάσσεται μιλώντας στον «Π» ο γενικός διευθυντής του CIBA (Cyprus International Business Association), Ανδρέας Πισίας.
Η οδηγία
Η οδηγία που συμφωνήθηκε τον Δεκέμβριο του 2022 από τα κράτη μέλη της ΕΕ εφαρμόζει σε ενωσιακό επίπεδο τον δεύτερο πυλώνα της παγκόσμιας φορολογικής συμφωνίας στο πλαίσιο του ΟΟΣΑ ο οποίος προβλέπει ότι τα κέρδη των μεγάλων πολυεθνικών και εγχώριων ομίλων ή εταιρειών με συνδυασμένο ετήσιο κύκλο εργασιών τουλάχιστον €750 εκατ., θα έχουν φορολογικό συντελεστή τουλάχιστον 15% από τη χρήση του 2024.
«Οι νέοι κανόνες θα μειώσουν τον κίνδυνο διάβρωσης της φορολογικής βάσης και μετατόπισης των κερδών, και θα διασφαλίζουν ότι οι μεγαλύτεροι πολυεθνικοί όμιλοι θα καταβάλουν τον συμφωνημένο παγκόσμιο ελάχιστο συντελεστή φορολογίας εταιρειών», ανέφερε σχετική ανακοίνωση του συμβουλίου. Η ΕΕ δήλωνε ότι θέλει να βρεθεί στην πρωτοπορία της εφαρμογής της παγκόσμιας συμφωνίας των G20/OΟΣΑ για τον «Πυλώνα 2».
Σε εκείνο το χρονικό σημείο, τέλη του 2022, κανένα κράτος μέλος δεν εξέφρασε αντιρρήσεις.
